This is the end, beautiful friend, the end.
Το τέλος ήρθε όπως το είχε προβλέψει. «Λέω να σκηνοθετήσω τον θάνατό μου για να ξεπουλήσουμε» είπε το 1966. Δεν χρειάστηκε να τον σκηνοθετήσει (μάλλον), όμως οι πωλήσεις των Doors ξεπούλησαν μετά την 3η Ιουλίου του 1971...
Το 1970, λίγο μετά τους θανάτους των Τζάνις Τζόπλιν και Τζίμι Χέντριξ, έδειξε τον εαυτό του στους φίλους του στο μπαρ όπου τα έπιναν, λέγοντας: «Κύριοι αυτή τη στιγμή, πίνετε με τον επόμενο μακαρίτη...». Πριν καν κλείσει χρόνος, η πρόβλεψη γινόταν πράξη.
Σαν σήμερα (3/7), πριν από 43 χρόνια, οι αρμόδιες αρχές στο Παρίσι ανέφεραν τον θάνατο του 27χρονου Τζιμ Μόρισον. Ηταν το τέλος ενός φίλου, ενός όμορφου φίλου...
Αγριοι έρωτες πάνω σε ξέφρενα άλογα...
Ισως η εικόνα που οι σημερινές γενιές έχουν για τον Τζιμ Μόρισον
είναι αυτή του εκκεντρικού, του θρυλικού ροκ σταρ, που κατανάλωνε σε
μεγάλες ποσότητες διάφορα ναρκωτικά, έπεφτε κάτω, πέταγε τα ρούχα του κι
έκανε εξαλλοσύνες στη σκηνή προκαλώντας μέχρι και τη σύλληψή του -είναι
ο μοναδικός καλλιτέχνης στην ιστορία της ροκ, που συνελήφθη επί σκηνής
τον Δεκέμβριο του 1967.
Η πραγματικότητα είναι διαφορετική και πολύ πιο περίπλοκη. Ναι, υπήρξε ο εκκεντρικός ροκ σταρ που έκανε στη σκηνή ό,τι του κατέβαινε, πολύ απλά «...από περιέργεια» όπως είχε πει κάποτε. «Για να δω τι θα γίνει μετά». Ναι, υπήρξε ο αιρετικός, σκοτεινός ροκ σταρ που μεθούσε και περνούσε μεθυσμένες ερωτικές βραδιές με θαυμάστριες.
Ηταν όμως και ένας άνθρωπος με υψηλότατο IQ, μόρφωση και πνευματική καλλιέργεια, με επιρροές από σκοτεινούς ποιητές και συγγραφείς, από Γουίλιαμ Μπλέικ, Μποντλέρ και Ρεμπό, από τον Αμερικανό Τζακ Κέρουακ αλλά και από τον Γάλλο Λουί Φερντινάν Σελίν. Κι ήταν κι ο ίδιος ένας από αυτούς, ένας ποιητής ο οποίος έγραφε στίχους και τραγούδια για κορίτσια αδύνατα με θλιμμένα πρόσωπα και για άγριους έρωτες που ταξιδεύουν πάνω σε ξέφρενα άλογα. Ηταν ο ροκ σταρ που διασκεύασε την Οπερα της Πεντάρας των Μπρεχτ και Κουρτ Βάιλ (στο μυθικό Alabama song), ήταν ένας άνθρωπος που έζησε και πέθανε όπως γράφει και η επιγραφή που υπάρχει στον τάφο του στα ελληνικά: «Κατά τον δαίμονα εαυτού». Οπως του υπαγόρευσαν οι Θεοί και δαίμονες που κρύβονταν μέσα του, κάτω από το κολλητό δερμάτινο παντελόνι του...
Η πραγματικότητα είναι διαφορετική και πολύ πιο περίπλοκη. Ναι, υπήρξε ο εκκεντρικός ροκ σταρ που έκανε στη σκηνή ό,τι του κατέβαινε, πολύ απλά «...από περιέργεια» όπως είχε πει κάποτε. «Για να δω τι θα γίνει μετά». Ναι, υπήρξε ο αιρετικός, σκοτεινός ροκ σταρ που μεθούσε και περνούσε μεθυσμένες ερωτικές βραδιές με θαυμάστριες.
Ηταν όμως και ένας άνθρωπος με υψηλότατο IQ, μόρφωση και πνευματική καλλιέργεια, με επιρροές από σκοτεινούς ποιητές και συγγραφείς, από Γουίλιαμ Μπλέικ, Μποντλέρ και Ρεμπό, από τον Αμερικανό Τζακ Κέρουακ αλλά και από τον Γάλλο Λουί Φερντινάν Σελίν. Κι ήταν κι ο ίδιος ένας από αυτούς, ένας ποιητής ο οποίος έγραφε στίχους και τραγούδια για κορίτσια αδύνατα με θλιμμένα πρόσωπα και για άγριους έρωτες που ταξιδεύουν πάνω σε ξέφρενα άλογα. Ηταν ο ροκ σταρ που διασκεύασε την Οπερα της Πεντάρας των Μπρεχτ και Κουρτ Βάιλ (στο μυθικό Alabama song), ήταν ένας άνθρωπος που έζησε και πέθανε όπως γράφει και η επιγραφή που υπάρχει στον τάφο του στα ελληνικά: «Κατά τον δαίμονα εαυτού». Οπως του υπαγόρευσαν οι Θεοί και δαίμονες που κρύβονταν μέσα του, κάτω από το κολλητό δερμάτινο παντελόνι του...
Ενας ευφυής, ευαίσθητος άνθρωπος με την ψυχή ενός κλόουν
Ο Τζέιμς Ντάγκλας Μόρισον
γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου του 1943 στη Φλόριντα, σε μια δεμένη και
συντηρητική οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν ναύαρχος στη Χαβάη. Ο μικρός
Τζέιμς μεγάλωσε στη Φλόριντα με τη μαμά, τη γιαγιά, τον παππού και τα
αδέρφια του. Ηταν από μικρός εξαιρετικός κολυμβητής και πολύ καλός
μαθητής, με γρήγορη αντίληψη, περιέργεια, αγάπη στο διάβασμα και
ενδιαφέρον για την ποίηση, τη θρησκεία, τη φιλοσοφία. Σπούδασε αρχικά
στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, συνέχισε σε Κολέγιο του Λος Αντζελες,
όπου έκανε σπουδές πάνω στον κινηματογράφο.
Μετά την αποφοίτησή του έκοψε επαφές με την οικογένειά του -κυρίως γιατί ο πατέρας του είχε αντιρρήσεις στην ενασχόλησή του με τη μουσική- κι άρχισε να ζει μια μποέμικη ζωή, παρέα με τον συμμαθητή του Ρέι Μανζάρεκ. Οι δυο τους ήταν τα πρώτα μέλη των Doors, το όνομα των οποίων εμπνεύστηκε από το βιβλίο του Aldous Huxley «The Doors of Perception» (Οι πόρτες της αντίληψης).
Το '66, οι Doors παρουσιάζουν το «Light my fire» που φτάνει στο νούμερο ένα των τσαρτς και τους κάνει διάσημους. Το κοινό τρελαίνεται με τη μουσική, τους στίχους και τη σκηνική παρουσία του Μόρισον, ο οποίος δηλώνει ότι αρχικά ντρεπόταν υπερβολικά να βγει στη σκηνή και χρειάστηκε να αντιγράψει άλλους σταρ για να μπορέσει να σταθεί μπροστά στο κοινό. Το '67 έρχεται το «Breaking through» και το «People are strange», ακολουθεί το «Alabama song» και μια ολόκληρη εποχή αποκτά το σύνθημα: Show me the way to the next whisky bar...
Το κοινό εκστασιάζεται στη θέα και στο άκουσμά του. Μετατρέπεται στο απόλυτο είδωλο των επαναστατημένων νέων. Ο ίδιος δηλώνει: «Είμαι απλώς ένας έξυπνος, ευαίσθητος άνθρωπος, ο οποίος διαθέτει την ψυχή ενός κλόουν, που πάντα εκδηλώνεται την πιο κρίσιμη στιγμή...».
Μετά την αποφοίτησή του έκοψε επαφές με την οικογένειά του -κυρίως γιατί ο πατέρας του είχε αντιρρήσεις στην ενασχόλησή του με τη μουσική- κι άρχισε να ζει μια μποέμικη ζωή, παρέα με τον συμμαθητή του Ρέι Μανζάρεκ. Οι δυο τους ήταν τα πρώτα μέλη των Doors, το όνομα των οποίων εμπνεύστηκε από το βιβλίο του Aldous Huxley «The Doors of Perception» (Οι πόρτες της αντίληψης).
Το '66, οι Doors παρουσιάζουν το «Light my fire» που φτάνει στο νούμερο ένα των τσαρτς και τους κάνει διάσημους. Το κοινό τρελαίνεται με τη μουσική, τους στίχους και τη σκηνική παρουσία του Μόρισον, ο οποίος δηλώνει ότι αρχικά ντρεπόταν υπερβολικά να βγει στη σκηνή και χρειάστηκε να αντιγράψει άλλους σταρ για να μπορέσει να σταθεί μπροστά στο κοινό. Το '67 έρχεται το «Breaking through» και το «People are strange», ακολουθεί το «Alabama song» και μια ολόκληρη εποχή αποκτά το σύνθημα: Show me the way to the next whisky bar...
Το κοινό εκστασιάζεται στη θέα και στο άκουσμά του. Μετατρέπεται στο απόλυτο είδωλο των επαναστατημένων νέων. Ο ίδιος δηλώνει: «Είμαι απλώς ένας έξυπνος, ευαίσθητος άνθρωπος, ο οποίος διαθέτει την ψυχή ενός κλόουν, που πάντα εκδηλώνεται την πιο κρίσιμη στιγμή...».
Ο μυστηριώδης θάνατος και οι θεωρίες συνωμοσίας
Ο
τάφος του στο Παρίσι θεωρείται ως ένα από τα πλέον δημοφιλή τουριστικά
αξιοθέατα της πόλης -έχει καταγραφεί ως το τέταρτο στη σειρά, μετά τον
πύργο του Αϊφελ, την Παναγία των Παρισίων και το Λούβρο.
Η ιστορία γύρω από το θάνατό του παραμένει σκοτεινή και μυστηριώδης και γύρω της υπάρχουν πολλαπλές θεωρίες συνωμοσίας.
Στο Παρίσι πήγε με στόχο να ξεχάσει τις εξαλλοσύνες και τη δίκη που αυτές είχαν προκαλέσει, να ηρεμήσει, να ξορκίσει τους θανάτους της Τζόπλιν και του Χέντριξ, να αφοσιωθεί στην ποίηση και να κάνει ένα καινούριο ξεκίνημα σε μια πόλη που θαύμαζε για την αρχιτεκτονική της και για τους μεγάλους δημιουργούς που είχε εμπνεύσει.
Μετακόμισε στην πόλη το 1971 για να ζήσει εκεί μαζί με τη γυναίκα της ζωής του, Πάμελα Κούρσον, με την οποία δεν παντρεύτηκαν ποτέ, αλλά η σχέση τους κρατούσε -με διαλείμματα και θυελλώδεις καβγάδες- από πριν εκείνος γίνει διάσημος.
Για το τι ακριβώς έγινε εκεί, υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Η μία λέει ότι τον είχε πιάσει κατάθλιψη, του έλειπε η Αμερική κι έψαχνε διέξοδο στα ναρκωτικά. Μια άλλη υποστηρίζει ότι η κατάθλιψη ήταν που τον έστρεψε στο φαγητό, πήρε πολλά κιλά, δεν μπορούσε να συγκεντρωθεί στην ποίηση ούτε τη μουσική του. Εκεί έκανε και την τελευταία ηχογράφηση με δύο Αμερικανούς μουσικούς του δρόμου.
Ως αιτία θανάτου του δόθηκε η καρδιακή προσβολή. Νεκροψία δεν έγινε ποτέ στο πτώμα, καθώς δεν υπήρξαν ενδείξεις εγκληματικής ενέργειας. Η επικρατέστερη εκδοχή λέει ότι η σύντροφός του τον βρήκε νεκρό στο μπάνιο στην προσπάθεια του να εισπνεύσει ηρωίνη από τη μύτη -νομίζοντας πως είναι κοκαΐνη. Μια άλλη εκδοχή λέει πως ήταν ακόμα ζωντανός όταν η Κούρσον τον βρήκε, όμως εκείνη άθελα της κοιμήθηκε, αφήνοντας τον να πεθάνει, αντί να καλέσει ασθενοφόρο.
Οι φαν του, βεβαίως, αντιπαραθέτουν σε αυτό την απέχθειά του στην ηρωίνη, όπως δήλωνε σε συνεντεύξεις του. Μια άλλη ιστορία που κυκλοφορεί -είχε μάλιστα δημοσιευθεί από την Daily Mail- λέει ότι ο θάνατος τον βρήκε στην τουαλέτα γνωστού Παρισινού κλαμπ, όπου βρισκόταν και μια άλλη μορφή της ροκ, η Μαριάν Φέιθφουλ.
Πολλοί είναι πεπεισμένοι ότι ο θάνατος οφείλεται σε εγκληματική ενέργεια. Το γεγονός ότι δύο χρόνια μετά πέθανε και η σύντροφός του -από χρήση ηρωίνης- θεωρείται για πολλούς η απόδειξη ότι οι πραγματικοί υπεύθυνοι της έκλεισαν το στόμα για να μη μαθευτεί ποτέ η πραγματική ιστορία του τέλους, του φίλου, του όμορφου φίλου...
Η ιστορία γύρω από το θάνατό του παραμένει σκοτεινή και μυστηριώδης και γύρω της υπάρχουν πολλαπλές θεωρίες συνωμοσίας.
Στο Παρίσι πήγε με στόχο να ξεχάσει τις εξαλλοσύνες και τη δίκη που αυτές είχαν προκαλέσει, να ηρεμήσει, να ξορκίσει τους θανάτους της Τζόπλιν και του Χέντριξ, να αφοσιωθεί στην ποίηση και να κάνει ένα καινούριο ξεκίνημα σε μια πόλη που θαύμαζε για την αρχιτεκτονική της και για τους μεγάλους δημιουργούς που είχε εμπνεύσει.
Μετακόμισε στην πόλη το 1971 για να ζήσει εκεί μαζί με τη γυναίκα της ζωής του, Πάμελα Κούρσον, με την οποία δεν παντρεύτηκαν ποτέ, αλλά η σχέση τους κρατούσε -με διαλείμματα και θυελλώδεις καβγάδες- από πριν εκείνος γίνει διάσημος.
Για το τι ακριβώς έγινε εκεί, υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Η μία λέει ότι τον είχε πιάσει κατάθλιψη, του έλειπε η Αμερική κι έψαχνε διέξοδο στα ναρκωτικά. Μια άλλη υποστηρίζει ότι η κατάθλιψη ήταν που τον έστρεψε στο φαγητό, πήρε πολλά κιλά, δεν μπορούσε να συγκεντρωθεί στην ποίηση ούτε τη μουσική του. Εκεί έκανε και την τελευταία ηχογράφηση με δύο Αμερικανούς μουσικούς του δρόμου.
Ως αιτία θανάτου του δόθηκε η καρδιακή προσβολή. Νεκροψία δεν έγινε ποτέ στο πτώμα, καθώς δεν υπήρξαν ενδείξεις εγκληματικής ενέργειας. Η επικρατέστερη εκδοχή λέει ότι η σύντροφός του τον βρήκε νεκρό στο μπάνιο στην προσπάθεια του να εισπνεύσει ηρωίνη από τη μύτη -νομίζοντας πως είναι κοκαΐνη. Μια άλλη εκδοχή λέει πως ήταν ακόμα ζωντανός όταν η Κούρσον τον βρήκε, όμως εκείνη άθελα της κοιμήθηκε, αφήνοντας τον να πεθάνει, αντί να καλέσει ασθενοφόρο.
Οι φαν του, βεβαίως, αντιπαραθέτουν σε αυτό την απέχθειά του στην ηρωίνη, όπως δήλωνε σε συνεντεύξεις του. Μια άλλη ιστορία που κυκλοφορεί -είχε μάλιστα δημοσιευθεί από την Daily Mail- λέει ότι ο θάνατος τον βρήκε στην τουαλέτα γνωστού Παρισινού κλαμπ, όπου βρισκόταν και μια άλλη μορφή της ροκ, η Μαριάν Φέιθφουλ.
Πολλοί είναι πεπεισμένοι ότι ο θάνατος οφείλεται σε εγκληματική ενέργεια. Το γεγονός ότι δύο χρόνια μετά πέθανε και η σύντροφός του -από χρήση ηρωίνης- θεωρείται για πολλούς η απόδειξη ότι οι πραγματικοί υπεύθυνοι της έκλεισαν το στόμα για να μη μαθευτεί ποτέ η πραγματική ιστορία του τέλους, του φίλου, του όμορφου φίλου...
Η αγάπη δεν μπορεί να σε σώσει από τη μοίρα σου
Ηταν
ροκ σταρ, ήταν ποιητής, ήταν χαρισματικός, διανοούμενος και εξαιρετικά
ευφυής (αναφέρεται πως το IQ του είχε μετρηθεί στο 149), και ταυτόχρονα
ήταν ο άντρας που ονειρεύονταν όλες οι γυναίκες (και πολλοί άντρες).
Ηταν το απόλυτο σύμβολο του σεξ που έκανε το κοινό να αφιονίζεται στο
άκουσμα της μπάσας φωνής του, στη θέα του ιδρώτα του, στο κολλητό
δερμάτινο και στις μπότες που ήταν το σήμα κατατεθέν του, στα μακριά
μαλλιά που ανέμιζαν στους ώμους του. «Κάποια από τα χειρότερα λάθη της ζωής μου ήταν ότι έκοβα τα μαλλιά μου» είχε πει κάποτε.
Οι γυναίκες τρελαίνονταν γι' αυτόν και συχνά οι θαυμάστριες είχαν την ευκαιρία να περάσουν κάποιες καυτές στιγμές σεξ μαζί του. Είχε ερωτικές σχέσεις με θαυμάστριες, με τραγουδίστριες και δημοσιογράφους, ενώ ο θρύλος λέει ότι είχε περάσει και μια καυτή -και μεθυσμένη- περίοδο με την Τζάνις Τζόπλιν.
Γυναίκα της ζωής του ήταν η Πάμελα Κούρσον, ασχέτως αν «παντρεύτηκε» σε μια παγανιστική, όχι νομότυπη, τελετή τη συγγραφέα Πατρίσια Κένελι. Ο μεγάλος έρωτας ήταν η Κούρσον, με την οποία πλήρωσαν το τίμημα της προσπάθειας να διατηρήσουν μια ελεύθερη σχέση σε μια αλλοπρόσαλλη εποχή, στο κέντρο της οποίας ο ίδιος έλαμπε ως το απόλυτο αντικείμενο του πόθου.
Για εκείνον το σεξ, όπως είχε πει «...ήταν γεμάτο ψέμματα. Το κορμί προσπαθεί να πει αλήθειες, αλλά είναι συνήθως τόσο κακοποιημένο από κανόνες και δεσμευμένο από προσχήματα, που με το ζόρι μπορεί να κινείται. Σακατεύουμε τους εαυτούς μας με ψέμματα...».
Οσο για την αγάπη; Πάντα κατά τον ίδιο, «...η αγάπη δεν μπορεί να σε σώσει από τη μοίρα σου». Οπότε; Δείξε μου τον δρόμο για το επόμενο μπουκάλι ουίσκι. Oh, don't ask why, οh, don't ask why, I tell you, I tell you, I tell you we must die...
Οι γυναίκες τρελαίνονταν γι' αυτόν και συχνά οι θαυμάστριες είχαν την ευκαιρία να περάσουν κάποιες καυτές στιγμές σεξ μαζί του. Είχε ερωτικές σχέσεις με θαυμάστριες, με τραγουδίστριες και δημοσιογράφους, ενώ ο θρύλος λέει ότι είχε περάσει και μια καυτή -και μεθυσμένη- περίοδο με την Τζάνις Τζόπλιν.
Γυναίκα της ζωής του ήταν η Πάμελα Κούρσον, ασχέτως αν «παντρεύτηκε» σε μια παγανιστική, όχι νομότυπη, τελετή τη συγγραφέα Πατρίσια Κένελι. Ο μεγάλος έρωτας ήταν η Κούρσον, με την οποία πλήρωσαν το τίμημα της προσπάθειας να διατηρήσουν μια ελεύθερη σχέση σε μια αλλοπρόσαλλη εποχή, στο κέντρο της οποίας ο ίδιος έλαμπε ως το απόλυτο αντικείμενο του πόθου.
Για εκείνον το σεξ, όπως είχε πει «...ήταν γεμάτο ψέμματα. Το κορμί προσπαθεί να πει αλήθειες, αλλά είναι συνήθως τόσο κακοποιημένο από κανόνες και δεσμευμένο από προσχήματα, που με το ζόρι μπορεί να κινείται. Σακατεύουμε τους εαυτούς μας με ψέμματα...».
Οσο για την αγάπη; Πάντα κατά τον ίδιο, «...η αγάπη δεν μπορεί να σε σώσει από τη μοίρα σου». Οπότε; Δείξε μου τον δρόμο για το επόμενο μπουκάλι ουίσκι. Oh, don't ask why, οh, don't ask why, I tell you, I tell you, I tell you we must die...
