Το έδαφος της Ελλάδας είναι
κατά κύριο λόγο ορεινό ή λοφώδες, ενώ μεγάλο μέρος του είναι ξηρό και
βραχώδες.
Βουνά, ποτάμια, λίμνες και νησιά διαμορφώνουν τη γεωγραφία της πατρίδας μας. Ένα μοναδικό πολιτιστικό προνόμιο είναι αυτό που κάνει την γεωγραφία της πατρίδας μας ξεχωριστή.
Σε άλλες χώρες τα βουνά είναι μόνο βουνά,τα ποτάμια είναι απλώς ποτάμια. Στην Ελλάδα όμως, ακόμα και μικροί τόποι, άγνωστοι στους πολλούς ίσως και απαρατήρητοι, έχουν αποτελέσει το σκηνικό των αρχαιότερων μύθων του πολιτισμού μας.
"Τα πάντα έχουν ψυχή και είναι γεμάτα θεότητες" δίδαξε ο Θαλής ο Μιλήσιος, ο πρώτος των επτά σοφών της αρχαιότητας. Αυτήν την αντίληψη είχαν πάντα οι αρχαίοι Έλληνες. Γι΄αυτό και καθετί στη φύση ήταν ιερό. Από τις κορυφές του Ολύμπου και του Λυκαίου, τα Πιέρια όρη, τους ποταμούς Πηνειό και Αχέροντα μέχρι τις πηγές και τα σπήλαια, όπως το σπήλαιο της Μελισσάνης (διαβάστε τη σχετική εγγραφή εδώ) που κατοικούσαν οι Νύμφες.
Στα κατάφυτα Πιέρια όρη, κατοικούσαν οι εννέα Πιερίδες Μούσες, κόρες
του Πιέρου και της Ευίππης, προστάτιδες της ποίησης, της μουσικής, του
τραγουδιού και του χορού, μαγεμένες από το θαυμάσιο και ήρεμο περιβάλλον. Παρέμεναν για πάντα στην περιοχή αυτή και το μελωδικό τραγούδι τους αντηχούσε στις βουνοκορφές και στα φαράγγια μέχρις ότου νικήθηκαν σε αγώνα από τις Ελικωνιάδες Μούσες και μεταμορφώθηκαν από αυτές σε πουλιά.
 |
| Ο Απόλλωνας και οι Μούσες Claude Lorrain, 1680 |
Στον Παρνασσό βρισκόταν ένα από τα πιο υποβλητικά ιερά των Νυμφών-στο Κωρύκειο Άντρο. Είναι ένα από τα σπουδαιότερα και ιερότερα
σπήλαια της Ελλάδας με ιστορία και παραδόσεις που χάνονται στα βάθη του
χρόνου. Το σπήλαιο ήταν αφιερωμένο στον Θεό Πάνα και την νύμφη Κωρυκεία. Στο εσωτερικό του στο παρελθόν, ανακαλύφθηκαν πάρα πολλά ευρήματα, που μαρτυρούν την χρήση του σπηλαίου ως λατρευτικού χώρου στην αρχαιότητα. Στην είσοδο, χαραγμένη πάνω σε έναν μεγάλο βράχο που υπάρχει εκεί, βρίσκεται μια επιγραφή που λέει " ΕΥΣΤΡΑΤΟΣ ΑΛΚΙΔΗΜΟΥ ΑΜΒΡΥΣΣΙΟΣ ΣΥΝΠΕΡΙΠΟΛΩ ΠΑΝΙ ΝΥΜΦΑΙΣ".
Φωτογραφία dimis32gr
Εύκολα μπορεί ο επισκέπτης να δει και διάφορα μικρά λαξεύματα πάνω σε αυτόν τον βράχο, που μαρτυρούν ότι ίσως κάποτε εκεί, ήταν τοποθετημένο κάποιο μικρό άγαλμα. Στο βάθος του σπηλαίου υπάρχει μια άλλη χαραγμένη επιγραφή που λέει: " ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΕΓΩ ΕΣ ΔΕΛΦΟΥΣ ". Ένα ακόμη πολύ χαρακτηριστικό σημείο μέσα στο σπήλαιο είναι ένας μεγάλος σταλαγμιτικός όγκος, στα αριστερά της πρώτης μεγάλης αίθουσας, που ονομάζεται ΤΡΑΠΕΖΑ. Εκεί εικάζεται ότι άφηναν τις προσφορές τους οι επισκέπτες προσκυνητές στην αρχαιότητα.
Εύκολα μπορεί ο επισκέπτης να δει και διάφορα μικρά λαξεύματα πάνω σε αυτόν τον βράχο, που μαρτυρούν ότι ίσως κάποτε εκεί, ήταν τοποθετημένο κάποιο μικρό άγαλμα. Στο βάθος του σπηλαίου υπάρχει μια άλλη χαραγμένη επιγραφή που λέει: " ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΕΓΩ ΕΣ ΔΕΛΦΟΥΣ ". Ένα ακόμη πολύ χαρακτηριστικό σημείο μέσα στο σπήλαιο είναι ένας μεγάλος σταλαγμιτικός όγκος, στα αριστερά της πρώτης μεγάλης αίθουσας, που ονομάζεται ΤΡΑΠΕΖΑ. Εκεί εικάζεται ότι άφηναν τις προσφορές τους οι επισκέπτες προσκυνητές στην αρχαιότητα.
 |
| Ο μύθος του Ύλα John William Waterhouse, Άγγλος ζωγράφος (1896) |
Οι Χάριτες, οι θεές της γοητείας, της ομορφιάς, της φύσης, της ανθρώπινης δημιουργικότητας και της γονιμότητας κατοικούσαν στον Όλυμπο. Αγαπούσαν πολύ την ομορφιά και έδωσαν στους ανθρώπους τα ταλέντα για τέχνη, στενά συνδεδεμένες με τις Μούσες. Απέφευγαν την μοναξιά και προτιμούσαν την συντροφιά των θεών. Κανονικά ήταν τρεις: η Αγλαΐα η νεότερη, η Ευφροσύνη και η Θάλεια, αλλά ορισμένες φορές αναφέρονται και άλλες, όπως οι Αυξώ, η Χάρις, η Ηγεμόνη, η Φαένα και η Πασιθέα. Οι Χάριτες συνδέονταν και με τον κάτω κόσμο και τα Ελευσίνια Μυστήρια. Ο ποταμός Κηφισός κοντά στους Δελφούς ήταν ιερός γι' αυτές.
 |
| Αλληγορία της Άνοιξης, Σάντρο Μποττιτσέλλι, 1482 Στο κέντρο της σύνθεσης δεσπόζει η μορφή της Αφροδίτης, ενώ πάνω από το κεφάλι της, ο Έρωτας ρίχνει τα βέλη του με τα μάτια δεμένα. Στο αριστερό τμήμα του πίνακα διακρίνονται οι τρεις Χάριτες και ο Ερμής. Στο δεξί άκρο, ο Ζέφυρος κυνηγά τη νύμφη Χλωρίδα, δίπλα από την οποία βρίσκεται η θεά των λουλουδιών Φλώρα. |
Στον Ελικώνα στην Βοιωτία, υπήρχαν δυο πηγές αφιερωμένες στις νύμφες Αγανίππη και Ιπποκρήνη.
Οι δύο πηγές δημιουργήθηκαν από τον καλπασμό του φτερωτού αλόγου, του
Πήγασου. Τα νερά τους έφερναν ποιητική έμπνευση σε όποιον τα έπινε.
Στον Ελικώνα βρισκόταν επίσης η πηγή όπου ο Νάρκισσος μαγεύτηκε από την ίδια του την ομορφιά, όταν είδε το πρόσωπό του να καθρεπτίζεται στα νερά της πηγής. Παρέμεινε στη θέση αυτή αυτοθαυμαζόμενος μέχρι που υπέστη μαρασμό και πέθανε. Στη θέση εκείνη μετά από λίγο φύτρωσε το ομώνυμο άνθος ως σύμβολο της φθοράς και των χθόνιων θεοτήτων.
Η νύμφη Τιλφούσα ήταν φύλακας της ομώνυμης πηγής, που βρισκόταν στο Τιλφούσιον όρος στον Ελικώνα, νοτιοδυτικά της Αλιάρτου. Ο Απόλλωνας,
αναζητώντας τον κατάλληλο τόπο για την ίδρυση του μαντείου του, έφτασε
στην Βοιωτία, στο όρος Τιλφούσιον και στην πηγή Τιλφούσα. Η νύμφη όμως,
που δεν ήθελε να χάσει τον έλεγχο της περιοχής, σκέφτηκε να αποτρέψει
τον Απόλλωνα, λέγοντας του ότι υπάρχει δυτικότερα ένα καλύτερο και πιο
ήσυχο μέρος. Του πρότεινε λοιπόν να πάει στις πλαγιές του Παρνασσού, στην Κρίσσα (σημερινοί Δελφοί). Ο Απόλλωνας πείστηκε και πήγε στους Δελφούς, όπου αντιμετώπισε και σκότωσε το δράκοντα Πύθωνα. Τότε, αντιλήφθηκε τη δολιότητα της νύμφης και επέστρεψε για την τιμωρήσει, δίνοντάς της την κατάρα να μην κυλά τα γάργαρα νερά της και να χάσει την δόξα της.
Στον Ελικώνα βρισκόταν επίσης η πηγή όπου ο Νάρκισσος μαγεύτηκε από την ίδια του την ομορφιά, όταν είδε το πρόσωπό του να καθρεπτίζεται στα νερά της πηγής. Παρέμεινε στη θέση αυτή αυτοθαυμαζόμενος μέχρι που υπέστη μαρασμό και πέθανε. Στη θέση εκείνη μετά από λίγο φύτρωσε το ομώνυμο άνθος ως σύμβολο της φθοράς και των χθόνιων θεοτήτων.
 |
| Νάρκισσος του Καραβάτζιο |
Η Λήμνος, σύμφωνα με τον Όμηρο, ήταν ο τόπος κατοικίας του Ύπνου, του θεού ή δαίμονα που αποτελούσε την προσωποποίηση του ύπνου. Σύμφωνα με τον Ησίοδο στη Θεογονία, ο Ύπνος και ο δίδυμος αδελφός του, ο Θάνατος, ήταν «δεινοί Θεοί» που κατοικούσαν στον Τάρταρο, παιδιά
της Νύχτας και του Ερέβους. Ο Ύπνος μυθολογείται ότι είχε είτε χίλιους,
είτε τρεις γιους ή αδελφούς (εκτός από τον Θάνατο): τον Μορφέα, τον
Φοβήτορα και τον Φάντασο.
 |
| «Ο `Υπνος και ο αδελφός του Θάνατος» Πίνακας του John William Waterhouse |
Οι Πλειάδες, οι κόρες του τιτάνα Άτλαντα και της Πλειόνης και αδελφές της Καλυψώς και των Υάδων, γεννήθηκαν στο όρος Κυλλήνη και θεωρούνταν θεότητες του βουνού. Από την ένωσή τους με το Δία, τον Ποσειδώνα και τον Άρη γεννήθηκαν θεοί και ήρωες. Οι Πλειάδες έγιναν αστερισμός όταν αυτοκτόνησαν
απ' τον καημό τους για την τιμωρία του πατέρα τους Άτλαντα να σηκώνει
στους ώμους τον άξονα του κόσμου, ή για το χαμό των αδελφών τους Υάδων.
Η Βοιωτική παραλλαγή του μύθου λέει πως ο γίγαντας Ωρίωνας τις ερωτεύτηκε και τις καταδίωξε θέλοντας να τις απαγάγει. Η καταδίωξη συνεχίστηκε για πέντε χρόνια, οπότε οι Πλειάδες κατέφυγαν στο Δία, που τις έκανε αστερισμό για να τις γλιτώσει. Ο Ωρίωνας όμως τις ακολούθησε στον ουρανό σαν αστερισμός κι αυτός, κι έτσι οι Πλειάδες, που προπορεύονται μπροστά του στον ουρανό, πέφτουν στη θάλασσα για να του ξεφύγουν.
Φωτογραφία Amphithoe
Στην αρχαία αρκαδική πόλη Λυκόσουρα, την ιερότερη και παλαιότερη πόλη της Αρκαδίας, λατρευόταν σαν θεά η Δέσποινα, κόρη της θεάς Δήμητρας και του θεού Ποσειδώνα. Η Δέσποινα γεννήθηκε στο Λύκαιο όρος όταν η θεά Δήμητρα πέρασε από εκεί ψάχνοντας την κόρη της την Περσεφόνη. Κατά την αναζήτηση της θεάς την είδε ο Ποσειδώνας και
την ερωτεύτηκε, αυτή για να τον αποφύγει μεταμορφώθηκε σε φοράδα. Ο
Ποσειδώνας όμως καταλαβαίνοντας το τέχνασμά της μεταμορφώθηκε και αυτός
σε άλογο. Το όνομά της θεωρούνταν μυστικό, και για αυτό την αποκαλούσαν δέσποινα. Την Δέσποινα ανέθρεψε ο Τιτάνας Άνυτος. Η Λυκόσουρα, όπως αναφέρει ο Παυσανίας ήταν η πρώτη πόλη που είδε ο ήλιος, παλαιότερη όλων των πόλεων σε γη και νησιά, δηλαδή η πρώτη πόλη που ιδρύθηκε στον πλανήτη. Εδώ υπήρχε ο ναός της Δέσποινας, στον οποίο υπήρχε σύμπλεγμα της Δήμητρας μαζί με την Δέσποινα, έργο του Δαμοφώντος. Στο σύμπλεγμα η Δήμητρα με την Δέσποινα ήταν καθισμένες σε θρόνο δίπλα δίπλα. Η Δήμητρα κρατούσε δάδα και η Δέσποινα σκήπτρο. Δίπλα στον θρόνο της Δήμητρας στεκόταν η Άρτεμις φορώντας φαρέτρα και κρατώντας δέρμα ελαφιού και δίπλα στην Δέσποινα στεκόταν ο Τιτάνας Άνυτος οπλισμένος.
Η νύμφη Αγνώ έδωσε το όνομά της, σύμφωνα με τον Παυσανία, σε μια πηγή του Λυκαίου όρους, στην Αρκαδία. Η Αγνώ μαζί με τις άλλες δύο τοπικές νύμφες Νέδα και
Θεισόα θεωρείτο τροφός του Δία που γεννήθηκε σύμφωνα με την αρκαδική
παράδοση στη θέση "Κρητέα" του Λυκαίου. Ιδιαίτερα όμως η νύμφη Αγνώ συνδεόταν ως αρχαία μετεωρολογική θεότητα
με την βροχή και ειδικότερα με τη τεχνητή βροχή. Η σχέση της δε αυτή
πιστοποιείται ακόμα με μια θρησκευτική συνήθεια, που ο Παυσανίας βρήκε
να ισχύει στην Αρκαδία, στους πρόποδες του όρους, στην ομώνυμη πηγή που παρείχε ίδια ποσότητα νερού ανεξάρτητα εποχής. Στις εποχές της ξηρασίας ο ιερέας του Λυκαίου Διός πήγαινε μπρος στην πηγή Αγνώ και εξευμένιζε την τιμώμενη νύμφη με θυσίες
και προσευχές. Στη συνέχεια έριχνε ένα κλαδί βελανιδιάς στην επιφάνεια
της πηγής. Μετά από λίγο το νερό της πηγής παρουσίαζε ένα κοχλασμό, σαν
να έβραζε. Οι ατμοί που δημιουργούνταν σχημάτιζαν ένα σύννεφο το οποίο κατευθυνόμενο στον ουρανό έλκυε κι άλλα σύννεφα. Έτσι η βροχή ερχόταν για να ξεδιψάσει την διψασμένη Αρκαδική γη.
Η νύμφη Αίγινα ήταν κόρη του Ασωπού ποταμού
και της Μετώπης. Την άρπαξε ο Δίας και την έφερε στο νησί που πήρε το
όνομά της. Ο Ασωπός βγήκε από την κοίτη του στην προσπάθειά του του να
βρει τον άρπαγα της κόρης του. Έψαχνε απελπισμένα, ώσπου ο Σίσσυφος ο βασιλιάς της Κορίνθου, του αποκάλυψε ότι η Αίγινα βρισκόταν
στην αγκαλιά του Δία. Ως αντάλλαγμα γι΄αυτήν την πληροφορία, ο ποτάμιος
θεός έκανε να αναβλύσει μια πλούσια πηγή στο ύψος του βράχου της Ακροκορίνθου. Κατόπιν, όταν ο Ασωπός προσπαθούσε να παγιδεύσει τον πατέρα των θεών, ένας δυνατός κεραυνός γέμισε τα νερά του με άνθρακες και τον ανάγκασε να γυρίσει στην κοίτη του. Η πηγή που ο Ασωπός δώρισε στον Σίσσυφο εξακολουθεί να ρέει και ονομάζεται Κρήνη της Πειρήνης.
Ατελείωτος ο κατάλογος των μύθων και όσα ανάφερα είναι απλώς ενδεικτικά.
Στην ελληνική μυθολογία, το έδαφος της Ελλάδας είναι το σκηνικό στο οποίο η ζωή, τα έργα, οι έρωτες, τα πάθη και οι αδυναμίες των ανθρώπων και των θεών τους συνδέονται στενά και αλληλεπιδρούν.
Στην ελληνική μυθολογία, το έδαφος της Ελλάδας είναι το σκηνικό στο οποίο η ζωή, τα έργα, οι έρωτες, τα πάθη και οι αδυναμίες των ανθρώπων και των θεών τους συνδέονται στενά και αλληλεπιδρούν.
