Ο Άνθρωπος που Έζησε 31 Μέρες Κάτω από το Νερό για Χάρη της Επιστήμης

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε παρακολουθήσει τη Μικρή Γοργόνα ως παιδιά και έχουμε ευχηθεί μια μέρα να βγάζαμε ουρά και πτερύγια, έτσι ώστε να μπορούσαμε να ζήσουμε κάτω από το νερό.
Στην πραγματικότητα, για έναν άνθρωπο, το να περάσει εκτεταμένες μεγάλες περιόδους στον πυθμένα του ωκεανού σημαίνει ότι θα ζει σε ένα κλειστοφοβικό υπό πίεση κουτί, θα τρώει αποξηραμένη στον πάγο τροφή και θα προσπαθεί να αποφύγει τη μόλυνση λόγω όλης αυτής της υγρασίας στην ατμόσφαιρα.

Φέτος τον Ιούνιο, στο πλαίσιο του πρότζεκτ του Mission 31, ο Fabien Cousteau και η 6μελής ομάδα του πήγαν να ζήσουν σε ένα υποθαλάσσιο εργαστήριο που ονομάζεται Aquarius για 31 μέρες, σπάζοντας το παγκόσμιο ρεκόρ. Το Aquarius είναι το μόνο υποθαλάσσιο εργαστήριο θαλάσσιας βιολογίας. Βρίσκεται εννέα μίλια από την ακτή των Keys της Φλόριντα και 63 πόδια (19,20 μ.) κάτω από τη θάλασσα.
Το να ζήσει υποθαλάσσια επέτρεψε στην ομάδα να συμπυκνώσει επιστημονική έρευνα τριών ετών μέσα σε περίπου ένα μήνα. Το πρότζεκτ φώτισε μερικές καταπληκτικές νέες αποκαλύψεις για την υποθαλάσσια ζωή, που σύντομα θα δημοσιευτούν σε μια σειρά από 12 επιστημονικές εργασίες. Ο Fabien πιστεύει ότι ο ωκεανός ίσως κρύβει τις απαντήσεις που ψάχνουμε για θεραπείες σε ασθένειες όπως ο καρκίνος και ο Έμπολα και ένα ολόκληρο βασίλειο διαφορετικών ειδών και πόρων που ούτε είχαμε ποτέ φανταστεί.
Ο ωκεανός ρέει στο αίμα του Fabien. Ο παππούς του ήταν ο διάσημος επιστήμονας εξερευνητής Ζακ Κουστώ και ο Fabien πιστεύει ότι μια μέρα η ανθρωπότητα μπορεί να είναι σε θέση να περνάει μεγάλες χρονικές περιόδους ζώντας στον πυθμένα της θάλασσας. Του τηλεφώνησα για να μιλήσουμε για τις υποβρύχιες εμπειρίες του.
O Fabien ενώ μπαίνει στο Troy (Φωτογραφία: Fabien Cousteau)
VICE: Κάνατε την πρώτη σας κατάδυση όταν ήσασταν μόλις τεσσάρων ετών. Ο παππούς σας έβαλε μια ειδικά φτιαγμένη για εσάς φιάλη κατάδυσης στην πλάτη σας και σας έριξε στη Μεσόγειο. Είναι τρελό.
Fabien Cousteau: Όχι για έναν 4χρονο. Στην πραγματικότητα μου φάνηκε πολύ φυσιολογικό. Αισθανόμαστε ότι είναι τρελό όταν είμαστε μεγαλύτεροι, αλλά όταν είσαι παιδί δεν έχεις ακόμα μάθει τον φόβο. Όλα άρχισαν μια μέρα πριν από τα τέταρτα γενέθλια μου. Φίλος των γονιών μου καθόταν στον πυθμένα της πισίνας με φιάλη κατάδυσης και διάβαζε εφημερίδα - έχουμε μερικούς τρελούς οικογενειακούς φίλους. Ήμουν περίεργος τι έκανε, έτσι έβαλα τη μάσκα μου και τα ειδικά βατραχοπέδιλα μου και κατέβηκα στον πυθμένα της πισίνας, απλώς κρατώντας την αναπνοή μου. Μου έδωσε τον ρυθμιστή αναπνοής του και αρχίσαμε να κάνουμε την τεχνική buddy-breathing. Μείναμε εκεί κάτω περίπου 20 λεπτά κάνοντας εξάσκηση σε τεχνικές αναπνοής και μου φάνηκε απολύτως φυσιολογικό.
Αυτό τράβηξε την προσοχή των γονιών μου και έτσι μια εβδομάδα αργότερα πήγαμε στο νησί Καταλίνα όπου έκανα κατάδυση στον ωκεανό για πρώτη φορά. Ήταν τα τέταρτα γενέθλια μου. Έτσι ξεκίνησε. Πολύ οργανικά.
Ας μιλήσουμε για το πρότζεκτ σας πριν από το Mission 31. Μπορείτε να μας πείτε λίγα πράγματα για το Troy, το υποβρύχιο σε σχήμα καρχαρία;
Θυμήθηκα ότι μια παιδική σειρά εικονογραφημένων βιβλίων που μου άρεσε πολύ, ο Τεν Τεν, είχε αυτή την ευφυή ιδέα: να μεταμφιεστεί κάποιους σε καρχαρία. Έτσι, σκέφτηκα γιατί να μην δώσω σάρκα και οστά στην παιδική μου φαντασία; Επίσης, σε επίπεδο επιστήμης και παρατήρησης σκέφτηκα «Πόσο φοβερό είναι αυτό» - να μπορείς να μεταμφιεστείς και κυριολεκτικά να αναμειχθείς με τα πλέον τρομακτικά πλάσματα του πλανήτη και να δεις τι κάνουν όταν δεν είμαστε τριγύρω.
Πώς το κάνατε;
Ήθελα το υποβρύχιο να είναι ευέλικτο επειδή ήθελα να μπορώ να κολυμπάω σαν ψάρι, κάτι που τεχνολογικά και μηχανικά είναι δύσκολο να μιμηθεί κανείς. Και δεύτερον, έπρεπε να μπορεί να περάσει απαρατήρητο. Έπρεπε να μοιάζει ακριβώς με καρχαρία, να κινείται σαν καρχαρίας και να είναι καμουφλαρισμένο έτσι ώστε οι άλλοι καρχαρίες να μπορούσαν να το δουν ως έναν από αυτούς. Καταλήξαμε να χρησιμοποιήσουμε υλικά που δεν είναι φτιαγμένα για την κατασκευή υποβρυχίων. Το Lexan είναι ένα είδος πλαστικής αλεξίσφαιρης ανθεκτικής ουσίας που είναι αρκετά ευέλικτη ώστε καταφέραμε να κατασκευάσουμε τη σπονδυλική στήλη από αυτή και έπειτα χρησιμοποιήσαμε ανοξείδωτα ατσάλινα πλευρά για να δώσουμε σχήμα και να είναι πιο ασφαλές. Στο τέλος βάλαμε μια θήκη γύρω του, κατασκευασμένη από Inflex, ένα υλικό που χρησιμοποιούμε για τα προσθετικά άκρα και το οποίο μιμείται το δέρμα. Πέρασα 3,5 χρόνια και 4 μήνες κάνοντας καταδύσεις κάθε μέρα με το υποβρύχιο.
O Fabien με τον διάσημο παππού του Jacques Cousteau
Υπήρξαν κάνα δυο επικίνδυνες στιγμές, σωστά;
Ήταν περισσότερες από κάνα δυο. Ένα από τα πιο δύσκολα σενάρια εκτυλίχθηκε νύχτα. Ήθελα να δω τι έκαναν οι καρχαρίες αργά τη νύχτα όταν δεν είμαστε τριγύρω. Μπήκα στο υποβρύχιο και θεωρητικά συνδεόμουν με την επιφάνεια, με την ομάδα μου. Στην πραγματικότητα όμως το πράγμα δεν πήγε και τόσο καλά, και έτσι όχι μόνο έχασα την επαφή με την ομάδα μου, αλλά την έχασα και στη χειρότερη δυνατή στιγμή: στη διάρκεια της ώρα σίτισης σε μια ζώνη καρχαριών, ένα μίλι μακριά από το πλοίο. Και έπειτα το σύστημα προώθησης του υποβρυχίου έπαψε να λειτουργεί. Ήμουν μόνος στο σκοτάδι, 80 πόδια (24,3 μ.)βκάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και 200 μίλια (321,8 χλμ) μακριά από την ακτή. Είχα δυο επιλογές: είτε να δέσω το υποβρύχιο και να βγω έξω -έχετε υπόψη ότι πρόκειται για ένα «υγρό υποβρύχιο», οπότε φοράω καταδυτικό εξοπλισμό, και έχω επαναπνευστήρα- κινούμενος υποβρυχίως ή να κολυμπήσω προς ένα νησί, πιθανώς 200 γιάρδες (182,8 μ.) μακριά ή να ανέβω και να επιπλεύσω στην επιφάνεια ελπίζοντας ότι δεν θα παρασυρθώ για πάντα από τα ρεύματα του Ειρηνικού.
Καμία από τις επιλογές δεν ήταν πραγματικά σπουδαία, αλλά η πρώτη ήταν πιθανώς η καλύτερη, οπότε αυτό διάλεξα να κάνω. Έδεσα το υποβρύχιο στον πυθμένα και κολύμπησα κατά μήκος του βυθού του ωκεανού προς το νησί. Πιθανώς, αυτή ήταν η πρώτη φορά που αισθανόμουν τόσο ανασφαλής κάνοντας κατάδυση. Καθώς κολυμπούσα, προσπαθώντας να βγω στην ακτή το ταχύτερο δυνατό χωρίς να θέσω σε συναγερμό τα αρπακτικά, ήρθα πρόσωπο με πρόσωπο με έναν θαλάσσιο ελέφαντα - είχα μόλις 3 μέτρα ορατότητα στα θολά νερά. Ήταν μια πολύ τρομακτική στιγμή. Αυτά τα ζώα είναι τεράστια, πιθανώς αρκετές χιλιάδες κιλά. Κατατρομάξαμε ο ένας τον άλλον. Πρόκειται για μια στιγμή που πιθανότατα θα θυμόμαστε και οι δυο για το υπόλοιπο της ζωής μας.
Ας πάμε στο πρότζεκτ Mission 31. Ποιες ήταν οι κύριες φυσικές συνέπειες και προκλήσεις της υποθαλάσσιας ζωής για τόσο μεγάλο διάστημα;
Όταν μπαίνεις για πρώτη φορά στο συγκεκριμένο χώρο, που είναι το μοναδικό στο είδος του παγκοσμίως, παρατηρείς ότι ο αέρας είναι πυκνότερος, βαρύτερος για να τον αναπνεύσεις. Ήμασταν σε πίεση τρεις ατμόσφαιρες, οπότε ο αέρας ήταν κατά κάποιο τρόπο παχύρευστος. Είσαι κλεισμένος μέσα σε ένα μικρό περιβάλλον, ανάλογο με το μέγεθος ενός σχολικού λεωφορείου, μήκους περίπου 43 ποδών (13,1 μ.) και 9 ποδών πλάτους (2,7μ.) που είναι γεμάτο με εξοπλισμό, οπότε οι διάδρομοι έχουν φάρδος 2 πόδια (0,60 μ.). Και είσαι μαζί με έξι ανθρώπους για 31 μέρες. Με δεδομένες τις ψυχολογικές επιπτώσεις του μικρού περιβάλλοντος και των φυσικών συνεπειών από τον αέρα, δεν είναι το κατάλληλο μέρος μέρος για έναν άνθρωπο με κλειστοφοβία.
Η πίεση σε αυτό το βάθος παίζει με τις αισθήσεις σου. Χάνεις την αίσθηση της όσφρησης και της γεύσης. Εξακολουθείς να νιώθεις την πίεση από τα κύματα της επιφάνειας. Φανταστείτε ότι το υποβρύχιο είναι σαν το αεροπλάνο: Έχει πίεση μιας ατμόσφαιρας. Ανεξαρτήτως βάθους, είσαι σε μια κάψουλα, απομονωμένος από το περιβάλλον. Το όλο νόημα ύπαρξης σε ένα ενδιαίτημα είναι ότι είσαι βυθισμένος στο περιβάλλον και να μπορείς να δημιουργήσεις στο εσωτερικό του ενδιαιτήματος ατμοσφαιρική πίεση ίδια με την ατμοσφαιρική πίεση εκτός αυτού. Αυτό σημαίνει ότι οτιδήποτε εξωτερικό, για παράδειγμα φουσκοθαλασσιές ή μια καταιγίδα ή κάτι άλλο, θα το νιώθεις στον πυθμένα του ωκεανού.
To Aquarius (Φωτογραφία: Kip Evans)
Προς το παρόν το Aquarius είναι το μόνο υποθαλάσσιο ενδιαίτημα και εργαστήριο στον κόσμο. Στο μέλλον θα μπορούσαμε να αποικήσουμε τον βυθό του ωκεανού; Θα μπορούσαν οι άνθρωποι να ζουν για μεγάλα διαστήματα ή ακόμα και μόνιμα στο βυθό της θάλασσας;
Αυτό ήταν το όνειρο του παππού μου. Θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε την πραγματική Ατλαντίδα; Θα μπορούσαμε να φτιάξουμε ένα δίκτυο τέτοιων πόλεων; Εγώ, για παράδειγμα, πιστεύω ότι μπορούμε, μιλώντας τεχνολογικά. Από άποψη φυσιολογίας, σίγουρα μπορούμε να περάσουμε ένα εκτεταμένο χρονικό διάστημα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, αλλά οι προκλήσεις δεν διαφέρουν από εκείνες που δημιουργούν τα ταξίδια και η εξερεύνηση του διαστήματος: η έλλειψη της οικογένειας και των φίλων αλλά και το να βρίσκεσαι σε ένα περιβάλλον με το οποίο το είδος μας δεν είναι εξοικειωμένο.
Κάτι που δεν έχω αναφέρει στο παρελθόν είναι το πρόβλημα της μόλυνσης σε υποθαλάσσιο περιβάλλον. Λόγω της υγρασίας και των ατμοσφαιρικών πιέσεων οι μολύνσεις έχουν την τάση να επεκτείνονται ταχύτατα και ανεξέλεγκτα στα σώματά μας, οπότε πρέπει να τις έχουμε υπό έλεγχο. Έχοντας αυτό κατά νου, και με την προϋπόθεση ότι οι προκλήσεις αυτές λαμβάνονται υπόψη και αντιμετωπίζονται, πιστεύω πως θα μπορούσαμε -όχι επ' αόριστον, αλλά για μεγάλες χρονικές περιόδους- να ζήσουμε κάτω από το νερό. Δηλαδή για διάστημα έξι μηνών ή ακόμα κι ενός έτους, ίσως και περισσότερο.
Στην πραγματικότητα συνεργάζομαι με κάποια πανεπιστήμια ώστε να σχηματοποιήσουμε αυτό το όραμα, ακόμα και να κατασκευάσουμε την πρώτη υποθαλάσσια πόλη ή χωριό. Το Aquarius είναι παλιό. Είναι κληρονομιά και δεινόσαυρος επειδή είναι το μοναδικό της εποχής του. Αυτό που οραματίζομαι ότι θα είναι το επόμενο υποθαλάσσιο ενδιαίτημα μοιάζει περισσότερο με αυτοτροφοδοτούμενο χωριό. Μια υποβρύχια πλατφόρμα όπου θα υπάρχουν οχήματα, θα καλλιεργείς την τροφή σου, θα συλλέγεις τη δική σου ενέργεια στο βυθό της θάλασσας.
Θα μπορούσατε να έχετε υποβρύχια μπαρ;
Aκριβώς. Αφήνοντας τα αστεία κατά μέρος, στην πραγματικότητα έχετε δίκιο. Είναι σημαντικό να δημιουργήσουμε κάτι με το οποίο είμαστε εξοικειωμένοι, επειδή όσο πιο εξοικειωμένοι είμαστε με το περιβάλλον μας, τόσο πιο άνετα είμαστε και τόσο περισσότερο θα μπορούσαμε να μείνουμε εκεί.
Φωτογραφία: Kip Evans
Τι σας έλειψε περισσότερο;
Ο σκύλος μου και το κρασί. Νομίζω πώς το ότι είμαι Γάλλος ίσως έπαιξε ρόλο σε αυτό, αλλά και το φαγητό επίσης. Είναι ωραίο να τρως φρέσκο φαγητό ξανά. Πρωί, μεσημέρι και βράδυ τρώμε αποξηραμένες τροφές από βαθιά κατάψυξη. Λόγω των πιέσεων οξυγόνου, το μαγείρεμα με φωτιά δεν αποτελούσε επιλογή. Ο μόνος τρόπος να φάμε ήταν μαγειρεύοντας με ζεστό νερό ή στο φούρνο μικροκυμάτων.
Θα μπορούσε ο άνθρωπος να καλλιεργήσει φρέσκια τροφή κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας;
Σίγουρα. Για παράδειγμα μέσω της ενυδρειοπονίας. Δηλαδή καλλιέργεια λαχανικών σε μη γήινη ατμόσφαιρα, όπου αναπτύσσονται απλά με τις ρίζες τους να βρίσκονται σε υδάτινο διάλυμα μπορείς να καλλιεργήσεις μαρούλι - μπορείς να καλλιεργήσεις όλα τα είδη των λαχανικών.
Τι ανακαλύψατε, το οποίο δεν γνωρίζατε στο παρελθόν; Προσθέσατε καινούριες γνώσεις σε ότι γνωρίζαμε για τον ωκεανό;
Φυσικά. Θα συνταχθούν 12 νέες επιστημονικές εργασίες βασισμένες σε θέματα που σχετίζονται με το κλίμα. Δεν μπορώ να αποκαλύψω οποιαδήποτε πληροφορία καθώς οι εργασίες δεν έχουν ακόμα δημοσιευτεί. Μακάρι να μπορούσα, αλλά οι επιστημονικοί συνεργάτες μου θα θύμωναν πολύ μαζί μου, οπότε πρέπει να πω να περιμένετε, δυστυχώς. Αλλά μπορούμε να υποσχεθούμε μερικές συναρπαστικές αποκαλύψεις: πράγματα που κανείς δεν έχει δει ποτέ, σκεφτεί ή κατανοήσει μέχρι σήμερα - είτε αυτό έχει να κάνει με τη δυναμική της ανόδου των ψυχρών υδάτων, την εξάντληση των θηρευτών, θέματα ρύπανσης που έχουν επηρεάσει συγκεκριμένα ζώα στους κοραλλιογενείς υφάλους από τους οποίους εξαρτόμαστε διατροφικά. Υπάρχουν μερικές πολύ σοβαρές επιπτώσεις που έχουμε ανακαλύψει και τις οποίες δεν γνωρίζαμε ποτέ πριν. Είναι πολύ συναρπαστικό.
Ο υποθαλάσσιος κόσμος αντιστοιχεί σε πάνω από το 99% του ζωτικού χώρου στον πλανήτη, όπου κατοικεί το 93% της βιοποικιλότητας. Έχουμε εξερευνήσει λιγότερο από το 5%. Τι άλλο θα μπορούσε να υπάρχει εκεί έξω;
Νέοι πόροι, νέες θεραπείες για ασθένειες που αντιμετωπίζουμε, συμπεριλαμβανομένου του Έμπολα ή του καρκίνου, νέα είδη... και ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Απλά φανταστείτε τι ονειρευόμαστε όταν μελετάμε το θέμα της εξερεύνησης του διαστήματος, αυτά που προσδοκούμε να ανακαλύψουμε. Θα έλεγα ότι, σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο ωκεανός θα προσφέρει πολλά περισσότερα. Είναι απίστευτο. Πιστεύω ότι υπάρχουν ανακαλύψεις να γίνουν από πολλές επερχόμενες γενιές.

πηγή