Το φοινικόδασος του Βάι βρίσκεται, όπως είναι γνωστό στην Κρήτη, στο βορειοανατολικό άκρο της στο νομό Λασιθίου., 7 χλμ. από το Παλαίκαστρο και 20 περίπου χλμ. από τη Σητεία.
Από το 1973 έχει χαρακτηριστεί "Αισθητικό δάσος" και είναι ένα από τα 19 αισθητικά δάση που υπάρχουν στην Ελλάδα. Είναι βιότοπος με σπάνια χλωρίδα και πανίδα.
Ο λόγος που το δάσος αυτό εντάχθηκε στις προστατευόμενες περιοχές είναι η ύπαρξη του ενδημικού Κρητικού φοίνικα. Προστατεύεται από τη σύμβαση της Βαρκελώνης.
Ο συγκεκριμένος φοίνικας του δάσους είναι γνωστός από τη Μινωική εποχή και ονομάζεται φοίνικας του Θεόφραστου (αρχαίος φιλόσοφος, ο οποίος έγραψε έργα που πραγματεύονται πλήθος θεμάτων κυρίως γύρω από τη Βοτανική και τη Ζωολογία, εκτός των άλλων).
Το δάσος έχει έκταση 20 εκταρίων και η ονομασία του προέρχεται από την τοπική διάλεκτο, στην οποία οι φοίνικες ονομάζονται Βάγιες ή Βάγια (Βάι). Είναι η πιο μεγάλη έκταση φοινίκων αυτού του είδους, που υπάρχει στην Κρήτη. Σε άλλες περιοχές του νησιού (περίπου 10) απαντώνται μόνο μικρές συστάδες ή άλση, δεν υπάρχει όμως εκτεταμένο δάσος.
Φωτογραφία Ευαγγελία Κατή
Λέγεται, ότι ανακαλύφτηκε τυχαία από "χίπις", που διώχτηκαν από τα Μάταλα στις αρχές του 1970 και βρέθηκαν στην περιοχή, αναζητώντας νέο καταφύγιο. Μέχρι τις αρχές του 1980 το Βάι είχε γίνει τόπος μόνιμης κατασκήνωσης και είχε μετατραπεί σε σκουπιδότοπο. Από το 1973 και μετά, όταν έγινε προστατευόμενη περιοχή, καθαρίστηκε κι έτσι σήμερα θεωρείται από τις ομορφότερες περιοχές στην Κρήτη.
Φωτογραφία martinsillaots
Το φοινικόδασος είναι περιφραγμένο. Στην περιφραγμένη περιοχή υπάρχει μια μικρή πηγή, η οποία τροφοδοτεί ένα επίσης μικρό ρυάκι. Στο ανατολικό άκρο του, προς την παραλία, υπάρχουν θίνες, έδαφος ιδιαίτερα ευνοϊκό για την ανάπτυξη των φοινικόδεντρων.
Το σημείο που βρίσκεται το δάσος στο Βάι παρουσιάζει ενδιαφέρον και από άποψη βιοποικιλότητας. Πολλά αποδημητικά πουλιά σταματούν εδώ κατά το ταξίδι τους προς και από την Αφρική.
Φωτογραφία Mark Ryckaert
Υπάρχουν διάφορες ιστορίες, που προσπαθούν να δικαιολογήσουν την ύπαρξη φοινίκων στην Κρήτη. Μία από αυτές λέει το εξής: Άραβες πειρατές ήρθαν εδώ με τα καράβια τους, έφαγαν τους χουρμάδες που είχαν φέρει μαζί τους και από τα κουκούτσια τους φύτρωσαν περίπου 6.000 φοίνικες. Παρόμοια ιστορία αναφέρει ότι το δάσος δημιουργήθηκε όχι από Άραβες αλλά από Φοίνικες ναυτικούς, που αποίκισαν την περιοχή.
Βέβαια, πέρα από τις ιστορίες, οι επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι φοίνικες είναι ενδημικοί.
Φωτογραφία martinsillaots
Το Βάι αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό και κάθε χρόνο προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες όχι μόνο για το υπέροχο φοινικόδασος, αλλά και για την μαγευτική αμμώδη παραλία που απλώνεται μπροστά του.
http://aksioperierga.blogspot.com
