Το γνωστότερο γένος είναι η λαβαντούλα, που περιλαμβάνει 25 είδη.
Η ονομασία της προέρχεται από το λατινικό ρήμα lavare, που σημαίνει πλένω, επειδή οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν άνθη λεβάντας για τον αρωματισμό των νερών των λουτρών τους. Τη συνήθεια αυτή λέγεται ότι την πήραν από τους αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι αποκαλούσαν την λεβάντα "νάρδο" ή "ναρδόσταχυ".
Η ιστορία της λεβάντας ως βότανο είναι μεγαλύτερη από 2.500 χρόνια. Στα αρχαία χρόνια χρησιμοποιήθηκε σαν αρωματικό, αλλά και κατά την διαδικασία της μουμιοποίησης από τους Αιγύπτιους, τους Φοίνικες και άλλους λαούς της Αραβίας.
Οι ιαματικές ιδιότητές της ήταν γνωστές από την αρχαιότητα και αναφέρονται στο Διοσκουρίδη-σημαντικός γιατρός, φαρμακολόγος και βοτανολόγος, τον Πλίνιο-Ρωμαίος φυσικός φιλόσοφος και ιστοριογράφος, περίφημος κυρίως για το έργο του "Φυσική ιστορία" και τον Γαληνό-ο δεύτερος σπουδαιότερος γιατρός της αρχαιότητας, μετά τον Ιπποκράτη.
Η λεβάντα αναφέρεται συχνά στη Βίβλο όχι με αυτό το όνομα, αλλά σαν "νάρδο", ονομασία που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες. Χριστιανική αναφορά λέει ότι, ο Αδάμ και η Εύα πήραν το φυτό από τον κήπο της Εδέμ. Τότε όμως το φυτό δεν είχε αυτό το άρωμα. Όταν ο Ιησούς ήταν μωρό, η Παναγία άπλωσε τα ρούχα του πάνω σε έναν θάμνο. Ο θάμνος αυτός απόκτησε ένα υπέροχο άρωμα.
Στο κατά Λουκά Ευαγγέλιο αναφέρεται ότι, η Μαρία μύρωσε τα πόδια του Ιησού με μια αλοιφή από νάρδο και ο τόπος γέμισε από τη μυρωδιά της.
Η λεβάντα και ο έρωτας από τα αρχαία χρόνια αποτελούν ζευγάρι. Υπάρχουν πολλές ιστορίες που το αποδεικνύουν. Ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης λέει: η Ιουδήθ, κόρη του άρχοντα της εβραϊκής πόλης Βεθούλης, έσωσε την πατρίδα της από την πολιορκία των Ασσυρίων, αποπλανώντας και σκοτώνοντας τον Ολοφέρνη, αρχηγό των εχθρικών στρατευμάτων, αφού όταν τον συνάντησε είχε αρωματιστεί με άρωμα λεβάντας.
Η Κλεοπάτρα της Αιγύπτου χρησιμοποιούσε το άρωμα της λεβάντας για να ξελογιάσει τον Ιούλιο Καίσαρα και τον Μάρκο Αυρήλιο.
Η βασίλισσα του Σαββά πρόσφερε στο βασιλιά Σολομώντα νάρδο με λιβάνι και μύρο.
Κατά την διάρκεια μεγάλου λοιμού στο Λονδίνο του 17ου αιώνα, πίστευαν ότι ένα ματσάκι λεβάντας, που το έδεναν στον καρπό του χεριού τους, τους προστάτευε από την αρρώστια. Επιπλέον, κλέφτες που λεηλατούσαν τους τάφους εκείνη την περίοδο είχαν ανοσία στην αρρώστια γιατί πλένονταν με ένα μείγμα, που ονομαζόταν "Το ξύδι των τεσσάρων κλεφτών" και το οποίο περιείχε λεβάντα.
Τον 16ο αιώνα η λεβάντα χρησιμοποιήθηκε στη Γαλλία για τη πρόληψη μολύνσεων. Για παράδειγμα, οι κατασκευαστές γαντιών τα αρωμάτιζαν με λεβάντα. Έτσι γλύτωσαν από την επιδημία χολέρας που είχε ξεσπάσει τότε.
Τα φύλλα της λεβάντας περιέχουν ένα αιθέριο έλαιο, που χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, τη σαπωνοποιία και για τη θεραπεία νευρασθενειών. Έχει αντισηπτικές και αντιφλεγμονώδεις
ιδιότητες και χρησιμοποιείται στην επούλωση τραυμάτων. Κατά τη διάρκεια
του Α' Παγκόσμιου πολέμου χρησιμοποιούσαν το αιθέριο έλαιο της λεβάντας για να απολυμαίνουν τους τοίχους και τα πατώματα.
Το εκχύλισμα της λεβάντας πιστεύεται ότι καταπραΰνει τα τσιμπήματα των εντόμων, τα εγκαύματα και τους πονοκέφαλους. Λίγοι σπόροι και λουλούδια λεβάντας στο μαξιλάρι βοηθούν στον ύπνο και τη χαλάρωση. Κλινικές μελέτες ερεύνησαν την αγχολυτική επίδραση της λεβάντας και την επίδραση της στην ποιότητα του ύπνου. Τα αποτελέσματα ήταν θετικά, όσον αφορά στην καταπολέμηση του άγχους και των διαταραχών του ύπνου.
Θεωρείται από τα κορυφαία αιθέρια έλαια και είναι αναμφίβολα από τα πιο ακίνδυνα. Σε μεγάλες δόσεις η λεβάντα δρα ως υπνωτικό και ναρκωτικό.
