και να παρατηρήσουν όλα όσα συμβαίνουν εκεί την ώρα που εμείς εφαρμόζουμε την πανάρχαια αυτή πρακτική. Πλέον επιβεβαιώνουν ότι μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην ευτυχία.
Ο διαλογισμός μπήκε στη ζωή μου σε μια εποχή κατά την οποία όλοι ψάχναμε κάτι για να μας ισορροπήσει. Ήταν στα τέλη της πιο ξέφρενης δεκαετίας, αυτής του ΄60. Σε στιγμές τρέλας με βοήθησε να βρω τη γαλήνη» έχει δηλώσει ο σερ Πολ Μακάρτνεϊ, ο οποίος από τότε μέχρι σήμερα διαλογίζεται όποτε το έχει ανάγκη. Η ίδια συνήθεια έκανε και τον Τζεφ Μπρίτζες να αλλάξει εντελώς τη ζωή του. Ο βραβευμένος με Όσκαρ ηθοποιός και τραγουδιστής γύρισε την πλάτη μια για πάντα στα ναρκωτικά όταν μυήθηκε στο διαλογισμό.
«Είναι η μόνη στιγμή που αδειάζει το μυαλό μου και δεν με απασχολεί καθόλου τι συμβαίνει γύρω μου» αναφέρει ο ίδιος χαρακτηριστικά. Στη λίστα με τους φανατικούς αναζητητές της ηρεμίας βρίσκουμε από τον Aλμπερτ Αϊνστάιν και τον Τόμας Έντισον μέχρι τον Κλιντ Ίστγουντ και την Αντζελίνα Τζολί. Ακόμα και ο μεγιστάνας των media Ρούπερτ Μέρντοχ ανακοίνωσε μέσω του Twitter πως ξεκίνησε να αναφωνεί «ομμμ»: «Όλοι το προτείνουν! Μπορεί να μην είναι εύκολο στην αρχή, όμως λένε ότι βελτιώνει όλους τους τομείς της ζωής σου» έγραψε ο ίδιος στο timeline του.
Σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, αιώνες τώρα, άνθρωποι με διαφορετική κουλτούρα και συνήθειες κάνουν το ίδιο: κλείνουν τα μάτια, αναπνέουν ρυθμικά, αδειάζουν το κεφάλι τους από τις σκέψεις και ταξιδεύουν νοερά σε παραλίες με γαλαζοπράσινα νερά, θωρακίζοντας το σώμα και το μυαλό τους.
Στα σκοτεινά μονοπάτια του μυαλού
Τώρα πια ξέρουμε γιατί ο διαλογισμός μάς ηρεμεί και μας ανανεώνει. Διότι φέρνει τα πάνω κάτω στον εγκέφαλό μας. Πρόσφατα και για πρώτη φορά νευροεπιστήμονες από το πρωτοπόρο στην αναγεννητική ιατρική Πανεπιστήμιο Wake Forest στη Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ κατόρθωσαν να δουν ποιες περιοχές του μυαλού μας δραστηριοποιούνται και ποιες απενεργοποιούνται κατά τη διάρκεια ασκήσεων διαλογισμού.
Για τις ανάγκες του πειράματος οι ειδικοί ζήτησαν από μια ομάδα υγιών εθελοντών, οι οποίοι δεν είχαν έρθει ποτέ ξανά σε επαφή με ανάλογες πρακτικές, να παρακολουθήσουν τέσσερις 20λεπτες συνεδρίες διαλογισμού. Πριν ξεκινήσουν τα μαθήματα αλλά και αφού αυτά ολοκληρώθηκαν, όλοι υποβλήθηκαν σε μια τελευταίας τεχνολογίας απεικονιστική εξέταση του εγκεφάλου. Παράλληλα μετρήθηκαν τα επίπεδα του στρες τους, τόσο πριν όσο και μετά το τέλος της δοκιμασίας.
Αυτά που διαπίστωσαν οι μελετητές είναι ιδιαίτερα σημαντικά: όταν οι αρχάριοι ολοκλήρωσαν το… οδοιπορικό τους στην τέχνη του ζεν, όλα είχαν αλλάξει προς το καλύτερο. Σύμφωνα με δηλώσεις των ίδιων, το άγχος τους υποχώρησε αισθητά (τουλάχιστον κατά 39%). Τα λόγια τους ήρθε να επαληθεύσει και ο ίδιος τους ο εγκέφαλος. Οι ειδικοί παρατήρησαν πως έπειτα από το διαλογισμό υπήρξε αυξημένη κινητικότητα στον πρόσθιο φλοιό του προσαγωγίου. Αυτός βρίσκεται στο μέσο τμήμα του εγκεφάλου και συμμετέχει ενεργά στη δημιουργία και την επεξεργασία των συναισθημάτων, στις λειτουργίες της μάθησης και της μνήμης, ενώ σχετίζεται και με το αίσθημα ασφάλειας.
Τη στιγμή που παρατηρήθηκε έντονη δραστηριότητα στην παραπάνω περιοχή, αυτομάτως μειώθηκε η αντίστοιχη στο μεσοκοιλιακό προμετωπιαίο φλοιό. Πρόκειται για ένα τμήμα που συνδέεται με το αίσθημα του πόνου, του στρες και της ανησυχίας. Όσο αυτό αδρανεί, τόσο πιο χαλαρές και απαλλαγμένες από το άγχος νιώθουμε. Με λίγα λόγια, ο διαλογισμός διώχνει μακριά τις δυσάρεστες σκέψεις και κάνει τον εγκέφαλό μας να δουλεύει υπέρ μας: ανασυντάσσεται και είναι έτοιμος να μας βοηθήσει να πάρουμε σωστές αποφάσεις, με θάρρος και αισιοδοξία. Μας προτρέπει να δούμε τα πράγματα όπως είναι, να τα αντιμετωπίσουμε, να συμφιλιωθούμε με τα συναισθήματά μας.
Γιατί να τον δοκιμάσω;
Είναι δεδομένο πια ότι ο διαλογισμός δεν είναι θρησκεία ούτε απευθύνεται σε όσες θέλουν να εγκαταλείψουν τα εγκόσμια και να απομονωθούν από όλους και όλα. Τι είναι; «Μια φυσική κατάσταση της ύπαρξής μας που χαρακτηρίζεται από γαλήνη, έντονη αίσθηση του παρόντος και αποταύτιση από τις σκέψεις, τα άγχη και τα συναισθήματά μας» αναφέρει η Μόνα Κωνσταντινίδου, εναλλακτική θεραπεύτρια και υπεύθυνη του κέντρου Breath of Life Institute.
Ιδιαίτερα αυτή την εποχή, που χαρακτηρίζεται από μεγάλη αβεβαιότητα και ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε πού πάμε και τι θέλουμε, ο διαλογισμός μπορεί πράγματι να γίνει ο σύμμαχός μας στην προσπάθειά μας να αγαπήσουμε τον εαυτό μας, να ξεκαθαρίσουμε τις σκέψεις μας, να διαχειριστούμε τις δυσκολίες. «Οι έντονοι ρυθμοί της ζωής και το γεγονός ότι όλα πρέπει να τα ελέγχουμε οδηγούν πολλές φορές σε εσωτερικό έλλειμμα. Ζούμε επιφανειακά. Όπως το σώμα μας, λοιπόν, χρειάζεται αποτοξίνωση, κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με την ψυχή μας» επισημαίνει ο Κριστόφ Αντρέ, ψυχίατρος και συγγραφέας του μπεστ σέλερ βιβλίουMéditer, Jour après Jour(Διαλογιστείτε μέρα παρά μέρα, εκδ. L΄ Iconoclaste).
Ο ίδιος τονίζει πως στην αρχή δεν είναι εύκολο, αφού έχουμε μάθει να είμαστε τόσο προγραμματισμένες ώστε η ηρεμία να μην έρχεται αυτόματα, αλλά να κερδίζεται σιγά σιγά. Αυτό είναι στο τέλος της ημέρας και το νόημα του διαλογισμού: δεν λύνει προβλήματα, δεν αποκαλύπτει μαγικές λύσεις, αλλά μας ανοίγει το δρόμο για να τα καταφέρουμε μόνες μας.
Οι σταρ ποντάρουν στις αναπνοές
Πολλές είναι και οι celebrities που έχουν δοκιμάσει το διαλογισμό και τον προτείνουν. Η Εύα Μέντες τον χαρακτηρίζει φυσικό αγχολυτικό, αφού της εξασφαλίζει γαλήνη και ηρεμία. Για τη διάσημη παρουσιάστρια Όπρα Γουίνφρι πάλι αποτελεί το μέσο που της επιτρέπει να βλέπει τη θετική πλευρά της ζωής, ενώ για τη Ζιζέλ αποδείχτηκε πολύτιμο αντιστρές εργαλείο που τη βοήθησε να απολαύσει τις εγκυμοσύνες της απαλλαγμένη από φόβους και άγχος.
Φανατική της πανάρχαιας πρακτικής δηλώνει και η Κέιτι Πέρι. Η ποπ σταρ πρόσφατα ζήτησε μέσω του λογαριασμού της στο Twitter από τους φαν της να ενισχύσουν οικονομικά το David Lynch Foundation, το ίδρυμα που έχει δημιουργήσει ο διάσημος σκηνοθέτης με σκοπό να μυήσει όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο στις αρχές της συγκεκριμένης τεχνικής.
New age meditation
Αφού πέρασε δέκα χρόνια ως βουδιστής μοναχός σε μοναστήρια στα βάθη της Ασίας, ο Βρετανός ¶ντι Πούντικομπ -ο «Τζέιμι Όλιβερ του διαλογισμού», όπως τον χαρακτήρισαν οι New York Times- επέστρεψε στη γενέτειρά του και ξεκίνησε ένα ενδιαφέρον πρότζεκτ: επιχείρησε να προσαρμόσει τις τεχνικές της πανάρχαιας πρακτικής στην ταραχώδη σημερινή πραγματικότητα.
Κάπως έτσι δημιουργήθηκε το HeadSpace, www.getsomeheadspace.com , ένα app για smartphones, το οποίο μυεί στις βασικές αρχές του διαλογισμού εύκολα, γρήγορα, αποτελεσματικά αλλά και με χιούμορ. «Θέλω να απομυθοποιήσω το διαλογισμό. Οι τεχνικές θα πρέπει να είναι εύκολες και διασκεδαστικές ώστε να ενταχθούν στην καθημερινότητα κάθε ανθρώπου» δηλώνει ο ίδιος στο ELLE.
Από τη θεωρία στην πράξη
Με το διαλογισμό μπορούμε να ασχοληθούμε όλοι. Δεν απαιτεί ειδικές γνώσεις, μόνο προσπάθεια και συγκέντρωση. Υπάρχουν απλές τεχνικές που εφαρμόζονται στο σπίτι, το γραφείο, το αυτοκίνητο, όταν είμαστε φορτισμένες. Ειδικοί προτείνουν ορισμένες ασκήσεις που απευθύνονται τόσο σε αρχάριες όσο και σε πιο προχωρημένες.
1.Εστιάστε στην αναπνοή: Η αρχή των πάντων
Πότε: Κάθε πρωί ή βράδυ για 10 έως 30 λεπτά
Πού: Κάπου όπου μπορείτε να απομονωθείτε, ακόμα και καθώς ταξιδεύετε, σε πλοίο ή τρένο.
1ο στάδιο
Κλείστε τα μάτια και αρχίστε να παρακολουθείτε την εισπνοή σας, από τα ρουθούνια μέχρι εκεί που φτάνει στο στήθος
σας.
2ο στάδιο
Εστιάστε την προσοχή σας στο διάστημα που ακολουθεί πριν την εκπνοή.
3ο στάδιο
Τώρα παρατηρήστε τη διαδικασία της εκπνοής.
4ο στάδιο
Στο τέλος της εκπνοής συγκεντρωθείτε στο διάστημα που ακολουθεί.
Παρακολουθήστε αυτό τον κύκλο της αναπνοής χαλαρά. Αν έρχονται σκέψεις, εσείς συνεχίστε να είστε συγκεντρωμένες στον κύκλο αφήνοντάς τες να φύγουν σαν σύννεφα Αυτό που θα βιώσετε μετά από λίγη εξάσκηση είναι ότι οι σκέψεις σας θα αρχίσουν να περιορίζονται και το μυαλό σας να ησυχάζει, ενώ η αναπνοή σας θα βαθαίνει μέσα στο σώμα.
2.Εύκολος διαλογισμός για αλλαγή διάθεσης
Από τη Μόνα Κωνσταντινίδου:
Πότε: Κάθε πρωί για 10΄ ή όποτε το χρειάζεστε.
Πού: Στο δωμάτιό σας, το χώρο εργασίας ή οπουδήποτε μπορείτε να απομονωθείτε.
1ο στάδιο (5λεπτά)
1. Πάρτε μια μεγάλη εισπνοή και βγάλτε τον αέρα από το στόμα μέχρι να νιώσετε ότι η κοιλιά σας έχει μπει μέσα. Φανταστείτε ότι μαζί με τον αέρα θα απαλλαγείτε και από την κακή διάθεση.
2. Κρατήστε την αναπνοή σας για λίγα λεπτά. Μην εισπνέετε, μετρήστε μέχρι το 10 ή το 20 και στη συνέχεια πάρτε μια βαθιά εισπνοή (πάλι από το στόμα) και νιώστε την κοιλιά σας να γεμίζει.
3. Κρατήστε την αναπνοή σας όπως πριν και στη συνέχεια εκπνεύστε με δύναμη (Βήμα 1). Επαναλάβετε αυτή τη βαθιά εισπνοή και την έντονη εκπνοή για 5΄.
2ο στάδιο (5λεπτά)
Μείνετε για λίγο ήσυχη νιώθοντας την αναπνοή σας να φτάνει στην κοιλιά σας. Είστε έτοιμη. Η διάθεσή σας έχει αλλάξει!
3.Διαλογισμός για ηρεμία του νου
Από την ψυχοθεραπεύτρια Λοράνς Λιγιέ Τανέ:
Πότε: Κάθε πρωί.
Πού: Στις διακοπές ή τα Σαββατοκύριακα, γιατί τότε όλοι έχουμε περισσότερα ψυχικά αποθέματα.
1ο στάδιο
Καθίστε οκλαδόν στο έδαφος ή σε μια καρέκλα με την πλάτη πίσω και κλείστε τα μάτια.
2ο στάδιο (5λεπτά)
Επιχειρήστε να γίνετε ένα με το εξωτερικό περιβάλλον: ακούστε τα πουλιά, τα κύματα, τα τζιτζίκια και διώξτε όλες τις σκέψεις από το μυαλό.
3ο στάδιο (5λεπτά)
Εστιάστε στην αναπνοή σας. Στην αρχή όλες οι σκέψεις θα σας έρχονται στο μυαλό αβίαστα. Σιγά σιγά όμως θα αισθανθείτε καλύτερα, θα ηρεμήσετε και θα επιδιώξετε να μείνετε περισσότερη ώρα σΆ αυτή την κατάσταση ηρεμίας.
4.Οι εκφράσεις του λιονταριού: Διώχνουν την ένταση και τα αρνητικά συναισθήματα
Από τη Μόνα Κωνσταντινίδου:
Πότε: Όποτε νιώθετε ότι το χρειάζεστε. Διαρκεί από 10΄ έως 30΄.
Πού: Σε ένα μέρος όπου μπορείτε να απομονωθείτε.
1ο στάδιο (5΄, 10΄ ή 15΄)
Κάντε γκριμάτσες, μιμούμενες τους βρυχηθμούς ενός λιονταριού. Ανοίξτε το στόμα, βγάλτε έξω τη γλώσσα, τεντώστε τους μυς του λαιμού, εκφράστε όλη σας την ένταση, είτε σιωπηλά είτε με ήχους. Αφήστε την κίνηση να απλωθεί στο λαιμό και τους ώμους σας, απελευθερώνοντας το σώμα σας και διώχνοντας την αρνητική ενέργεια. Οραματιστείτε ότι γίνεστε σαν ένα λιοντάρι και βγάλτε προς τα έξω οτιδήποτε σας θυμώνει ή σας κουράζει.
2ο στάδιο (5΄, 10΄ ή 15΄)
Καθίστε έτσι ώστε η πλάτη σας να είναι όσο το δυνατόν πιο ευθυγραμμισμένη. Μπορείτε να ακουμπήσετε σε τοίχο ή σε μια καρέκλα. Τοποθετήστε τα χέρια στα γόνατα με τις παλάμες προς τα πάνω. Εστιάστε στην αναπνοή σας. Mείνετε ήσυχες και σιωπηλές και επικεντρωθείτε στη διαδικασία εισπνοής και εκπνοής (από τη μύτη).
5. Για μεγαλύτερη επίγνωση, χαλάρωση και έμπνευση
Από το δρα Κριστόφ Αντρέ:
Πότε: Πρωί ή απόγευμα, όποτε το έχετε ανάγκη.
Πού: Στη βεράντα, το δωμάτιο ή όπου αισθάνεστε άνετα.
1ο στάδιο (5λεπτά)
Καθίστε σε μια βολική στάση (οκλαδόν) και κλείστε τα μάτια. Εστιάστε στην αναπνοή σας καθώς ο αέρας εισέρχεται και εξέρχεται από το σώμα σας.
2ο στάδιο (5λεπτά)
Επιχειρήστε να παραμερίσετε τις προσωπικές έγνοιες για λίγα λεπτά και να δώσετε χώρο στην καρδιά και το μυαλό να ανακτήσουν την ισορροπία τους. Πάρτε βαθιές αναπνοές. Συνεχίστε να μένετε συγκεντρωμένες στην εισπνοή και την εκπνοή. Νιώστε τον αέρα στο πρόσωπό σας, τους ώμους, σε όλο το σώμα. Τον αισθάνεστε στο θώρακα και τους πνεύμονες.
3ο στάδιο (5λεπτά)
Η αναπνοή σας έχει σταθεροποιηθεί και εσείς επικεντρώνεστε σε κάθε περιοχή του σώματός σας διαδοχικά. Εισπνέοντας δέχεστε κάτι θετικό -έμπνευση, αισιοδοξία, κουράγιο- και εκπνέοντας διώχνετε μακριά όλα αυτά που σας απασχολούν ή σας κρατούν πίσω.
6. Διαλογισμός με χορό
Από τη Μόνα Κωνσταντινίδου:
Πότε: Το απόγευμα από 30΄ έως 50΄.
Πού: Όπου μπορείτε να απομονωθείτε.
1ο στάδιο (από 10΄ έως 30΄)
Διαλέξτε τη μουσική που σας αρέσει. Κλείστε τα μάτια, δώστε την προσοχή σας στη μουσική και νιώστε ότι αυτή αρχίζει να κινεί το σώμα σας. Κάντε κινήσεις που θα ξαφνιάσουν και εσάς τις ίδιες. Μη χορέψετε όπως συνήθως. Αφήστε το σώμα να εκφραστεί και εκτονωθείτε.
2ο στάδιο (10΄)
Κάντε διαλογισμό εστιάζοντας στην αναπνοή.
3ο στάδιο (10΄)
Ξαπλώστε και χαλαρώστε. Νιώστε ότι το σώμα σας γίνεται βαρύ, ένα με το πάτωμα.
