.jpg)
Στα πράσινα νερά της λίμνης Παμβώτιδας ζωντανεύει ο θρύλος του Αλή πασά και της κυρα-Φροσύνης, καθώς η πιο τραγική ιστορία που συνδέεται με τη λίμνη είναι αυτή του πνιγμού της όμορφης αρχόντισσας.
Η κυρα-Φροσύνη ήταν μια δυναμική και έξυπνη γυναίκα που, σύμφωνα με την παράδοση, κατέκτησε την καρδιά του γιου του Αλή.
Η σύζυγος του γιου του παραπονέθηκε στον Αλή και αυτός διέταξε να συλλάβουν την όμορφη Ελληνίδα μαζί με 18 Γιαννιώτισσες και να τις πνίξουν στη λίμνη Παμβώτιδα. Κάπως έτσι έχει η ιστορία...
Στους κόλπους της φιλοξενείται το μοναδικό "ανώνυμο" κατοικημένο νησί σε λίμνη, μια και το Νησάκι δεν έχει όνομα. Τα καραβάκια ξεκινούν από το μόλο κάτω από το Κάστρο των Ιωαννίνων και στο μόλις 10 λεπτών ταξίδι το βλέμμα του επισκέπτη είναι στραμμένο αποκλειστικά στη θέα του κάστρου και στους ψηλούς μιναρέδες, μέχρι να εντοπίσει τον τόπο που θα τον αιχμαλωτίσει ολοκληρωτικά. Οι ντόπιοι πιστεύουν ότι οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήρθαν από τη Μάνη, κάτι που, ωστόσο, δεν έχει τεκμηριωθεί. Επίσης, ευρήματα μαρτυρούν μια πρώτη ένδειξη ζωής την Εποχή του Χαλκού.
Το Νησάκι γνώρισε την περίοδο ακμής του το 13ο αι., όταν ιδρύθηκε το Δεσποτάτο της Ηπείρου και ανεγέρθηκαν τέσσερις μονές. Αργότερα, το 16ο αι., χτίζονται άλλες δύο, με αποτέλεσμα να αποτελεί προπύργιο του βυζαντινού μοναστικού βίου, καθώς η πνευματική και καλλιτεχνική δραστηριότητα συνεχίστηκε αδιατάρακτη όλα τα χρόνια. Η παρακμή έρχεται με τον Αλή πασά, που καταπατά την περιουσία των μοναστηριών και επιβάλλει βαριά φορολογία στους κατοίκους. Αυτές οι δύο ενέργειές του είχαν ως αποτέλεσμα το Νησάκι να ερημώσει μέχρι το 1822, οπότε, με την πτώση του Αλή πασά, οι κάτοικοι επιστρέφουν. Στις μέρες μας αποτελεί αυτόνομη κοινότητα με δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο!
Το καραβάκι αράζει στη μικρή αποβάθρα, που είναι γεμάτη ψαρόβαρκες και δίχτυα -άλλωστε, η βασική ασχολία των κατοίκων είναι το ψάρεμα. Η πρώτη εικόνα που συναντά ο επισκέπτης στο Νησάκι είναι μερικές ταβέρνες με ενυδρεία. Χέλια, βατραχοπόδαρα και κυπρίνοι είναι μερικές από τις σπεσιαλιτέ που μπορείτε να δοκιμάσετε. Στη συνέχεια ανηφορίστε προς τη βορειοανατολική άκρη του νησιού. Εκεί υπάρχει οικισμός με 110 σπίτια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, ανάμεσά τους και το πατρικό του Κάρολου Παπούλια.
Το στενό δρομάκι που ξεκινά από την αποβάθρα καταλήγει στην κεντρική πλατεία, το Μπακαλιώ όπως ονομάζεται, με τα παραδοσιακά καφενεία. Από εκεί γραφικά ασβεστωμένα δρομάκια σάς οδηγούν στις μονές του νησιού. Αξίζει να επισκεφθείτε τη Μονή των Φιλανθρωπινών για να θαυμάσετε τις μοναδικές τοιχογραφίες, τη Μονή του Αγίου Νικολάου, ή αλλιώς των Γκιουμάτων και τη Μονή του Αγίου Παντελεήμονα στα κελιά της οποίας θανατώθηκε ο Αλή πασάς το 1822, όταν προσπάθησε να διαφύγει με τη γυναίκα του Βασιλική, για να αποφύγει τους στρατηγούς του σουλτάνου. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν οι τρύπες στο πάτωμα από τις θανάσιμες σφαίρες, ενώ, κατά την επίσκεψη σας στο μουσείο, μπορείτε να ακούσετε όλη την «ιστορία» της δολοφονίας του. Όσο για τη σπηλιά που υπάρχει στο πίσω μέρος του δωματίου και που, σύμφωνα με την παράδοση, κρύφτηκε η Βασιλική με τον «έμπιστο» του Αλή πασά, Θανάση Βάγια, λένε ότι οδηγούσε μέσω υπόγειας στοάς στο κάστρο. Αυτό, όμως, δεν έχει επαληθευτεί.
Από τη Μονή και μέσα σε ένα απαράμιλλης ομορφιάς τοπίο μπορείτε να πάρετε τον παραλίμνιο δρόμο και να περπατήσετε περιμετρικά του νησιού. Το νερό οριοθετεί το τοπίο μέχρι να αποκαλυφθούν το Κάστρο και οι όχθες της πόλης των Ιωαννίνων.
Η ιστορία της λίμνης Παμβώτιδας ξεκινά πριν 3.500 χρόνια και μέχρι σήμερα πραγματικά συνεπαίρνει κάθε επισκέπτη. Στα χρόνια της σκλαβιάς ευλαβείς ασκητές και μοναχοί που βρήκαν καταφύγιο στη γαλήνη του τόπου, εξύψωσαν το θρησκευτικό βίο και καλλιέργησαν την ελληνική παιδεία. Το όνομά της αναφέρεται για πρώτη φορά το 12ο αιώνα από τον Ευστάθιο, στα σχόλια που έγραψε για την Οδύσσεια. Ωστόσο, σύμφωνα με τον μεγάλο ιστορικό του Ιουστινιανού, τον Προκόπιο, η λίμνη υπήρχε και παλαιότερα. Με μήκος 7,5 χλμ, πλάτος από 1,5 ως 5 χλμ., μέγιστο βάθος 11 μ. και επιφάνεια 22,8 μ., λίμνη Παμβώτιδα έχει συνδεθεί με πολλές ιστορίες των Ιωαννίνων.
